تقابل خود و دیگری در رمان مهاجرت دهۀ شصت و هفتاد

تقابل میان «خود» و « دیگری» از مباحثی است که در قرون اخیر در حوزه های فلسفه، شرق شناسی، روانشناسی، نقد ادبی و مطالعات پسا استعماری مورد توجه بوده است. در حوزۀ بحث نقد جامعه شناختی رمان، تجلی این مساله در مقولۀ مهاجرت، یکی از مفاهیمی است که با استفاده از آن، می توان چگونگی تعامل یا تقابل میان فرهنگ ها و پذیرش یا عدم پذیرش فرهنگی ایرانیان را بررسی کرد.مسالۀ اصلی این پژوهش تحلیل چگونگی مواجهۀ ایرانیان با مقولۀ «دیگری» در رمان هایی است که مضمون اصلی آنها به زندگی مهاجران در خارج از کشور اختصاص دارد. به این منظور سه رمان معروف و معتبر از دهۀ شصت و هفتاد، بررسی و تحلیل شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای منابع کتابخانه ای است. در رمان های بررسی شده، گرایش به مقاومت در برابر فرهنگ بیگانه و عدم پذیرش عناصر اساسی این فرهنگ خصوصا در حیطۀ باورها و ارزش ها، زندگی خانوادگی و گرایش به حفظ و تجدید سنت ها به چشم می خورد. در کنار این گرایش، انتقاد از برخی سنن ناپسند ایرانی، نشانگر فرهنگ پذیری و دگرگونی فرهنگی در این زمینه ها محسوب می شود.